در مطالعه ای افزودن مخمر اکتی ساف به جیره غذایی گوساله های پرواری با 70 درصد کنسانتره اثر مثبت بر فراسنجه های تخمیر و عملکرد پرواری حیوانات نسبت به گروه شاهد داشته است. جیره غذایی یکی از عوامل موثر در میزان تاثیر مخمر می باشد و نوع و کیفیت علوفه مصرفی، در الیاف و نسبت علوفه به کنسانتره در جیره و نحوه خوراک دادن می توانند در این رابطه موثر باشند.
در مطالعه ای که برروی 36 راس گوساله نر هلشتاین با میانگین وزن اوله 175.9 کیلوگرم انجام شده بود و با استفاده از سه نوع جیره غذایی حاaوی 60، 70 و 80 درصد کنسانتره و هر کدام بدون مخمر (شاهد) و یا مصرف 2.5 گرم به ازای هر یکصد کیلوگرم وزن زنده بدن حیوانات، مورد تغذیه قرار گرفتند. نتایج ذیل در پارامترهای اندازه گیری شده بدست آمد:
اسیدیته مایع شکمبه
به طور کلی در حیواناتی که با مخمر اکتی ساف تغذیه شدند، مقدار اسیدیته مایع شکمبه بیشتر از سایر گروه ها بود. تاثیر ترکیب شیمیایی جیره و شکل فیزیکی الیاف بر اسیدیته مایع شکمبه زیاد است و مصرف مقادیر بیشتر کنسانتره سبب کاهش اسیدیته مایع شکمبه می شود. مصرف مخمر در جیره های حاوی 70 و 80 درصد کنسانتره مانع از کاهش اسیدیته به کمتر از 6 و ثبات آن شده که با نتایج سایر تحقیقات مطابقت دارد. این امر می تواند ناشی از افزایش فعالیت و جمعیت باکتری های مصرف کننده لاکتات و در نتیجه کاهش غلظت لاکتات در شکمبه حیوانات و نهایتاً افزایش اسیدیته مایع شکمبه در حیوانات مصرف کننده مخمر باشد.
غلظت اسیدهای چرب فرار
اثر مصرف مخمر در جیره های حاوی مقادیر زیاد کنسانتره بر افزایش غلظت اسیدهای چرب فرار مایع شکمبه معنی دار بود ولی در جیره های با مقادیر کم یا متوسط کنسانتره این اثر معنی دار نبود. افزایش غلظت اسیدهای چرب فرار شکمبه در حیوانات مصرف کننده مخمر ناشی از افزایش جمعیت باکتری های شکمبه و در نتیجه افزایش میزان و شدت تخمیز در شکمبه می باشد. اسیدهای چرب فرار منبع اصلی تامین انرژی در نشخوارکنندگان بوده و مقدار و غلظت آن ها در شکمبه یکی از عوامل اصلی و مهم در عملکرد حیوانات است.
اثر سطوح مختلف
کنسانتره، مصرف مخمر اکتی ساف و زمان نمونه گیری بر فراسنجه های تخمیر در شکمبه
گوساله های نر پرواری
|
زمان نمونه گیری
|
درصد سطوح کنساتره در جیره
|
|
شاهد
|
مخمر
|
|
60
|
70
|
80
|
60
|
70
|
80
|
|
اسیدیته مایع شکمبه
|
|
صفر
|
7.00
|
6.82
|
6.9
|
6.88
|
6.81
|
6.91
|
|
3 ساعت
|
6.29
|
6.14
|
6.05
|
6.35
|
6.30
|
6.19
|
|
6 ساعت
|
6.10
|
5.89
|
5.79
|
6.18
|
6.04
|
5.99
|
|
کل اسیدهای چرب فرار (میلی مول در هر لیتر مایع شکمبه)
|
|
صفر
|
80.83
|
84.67
|
76.83
|
86.67
|
85.33
|
90.00
|
|
3 ساعت
|
82.33
|
76
|
93.33
|
84.83
|
105.00
|
101.00
|
|
6 ساعت
|
81.00
|
79.00
|
82.33
|
84.83
|
94.17
|
112.33
|
|
ازت آمونیاکی (میلی گرم در هر لیتر مایع شکمبه)
|
|
صفر
|
97.00
|
105.34
|
96.67
|
84.66
|
84.66
|
83.66
|
|
3 ساعت
|
173.66
|
162.66
|
166.34
|
67.66
|
133.34
|
136.34
|
|
6 ساعت
|
94.00
|
84.00
|
77.66
|
67.66
|
61.00
|
60.66
|
غلظت ازت آمونیاکی در شکمبه
به نظر می رسد افزایش غلظت آمونیاک در سه ساعت اول پس از مصرف خوراک ناشی از فعالیت شدید میکروب های شکمبه و تجزیه پروتئین های غذا و نیز ورود اوره از طریق بزاق یا دیواره شکمبه باشد.
کاهش غلظت آمونیاک شکمبه 6 ساعت پس از مصرف خوراک نیز می تواند ناشی از کم شدن دسترسی میکروب ها به پروتئین میکروبی و نیز به دلیل جذب آن از دیدواره شکمبه باشد. در این تحقیق مشخص شد که غلظت ازت آمونیاکی در حیوانات مصرف کننده مخمر به دلیل افزایش مصرف آن توسط باکتری های شکمبه و افزایش ساخت پروتئین میکروبی در شکمبه آن ها است.
میانگین فراسنجه
های تخمیر در مایع شکمبه گوساله های نر پرواری
|
عوامل
|
فراسنجه های تخمیر شکمبه
|
|
اسیدیته
|
اسید چرب فرار (میلی گرم بر لیتر)
|
ازت آمونیاکی (میلی گرم بر لیتر)
|
|
کل
|
6.37
|
87.80
|
106.44
|
|
مخمر
|
|
شاهد
|
6.33
|
81.81
|
117.48
|
|
مخمر اکتی ساف
|
6.41
|
93.79
|
95.41
|
|
درصد کنسانتره
|
|
60
|
6.47
|
83.42
|
110.61
|
|
70
|
6.33
|
87.36
|
105.17
|
|
80
|
6.31
|
92.64
|
103.56
|
|
زمان نمونه گیری
|
|
0
|
6.89
|
84.60
|
92.00
|
|
3
|
6.22
|
90.42
|
153.17
|
|
6
|
6.00
|
88.94
|
74.17
|
جمعیت میکروبی شکمبه
مصرف مقادیر جزیی اکسیژن محلول در شکمبه، تامین برخی از ویتامین های محلول در آب و تامین سوبسترای لازم (اسید مالیک و اسید فوماریک) برای رشد باکتری ها (به خصوص باکتری های مصرف کننده لاکتات) از جمله آثار مهم مخمر در بهبود شرایط اکوسیستم شکمبه برای رشد و تکثیر انواع باکتری ها است. در این تحقیق اثر نسبت کنسانتره در جیره بر جمعیت باکتری ها تجزیه کننده سلولز معنی دار بود، به طوری که جمعیت تجزیه کننده سلولز در جیره حاوی 60 درصد کنسانتره حدود 64 درصد بیشتر از جیره حاوی 80 درصد کنسانتره بود که می تواند به دلیل کاهش شدید اسیدیته جیره های حاوی 80 درصد کنسانتره باشد. در اسیدیته کمتر از 6.2 فعالیت باکتری های تجزیه کننده سلولز به حداقل می رسد که می تواند مربوط به تجمع لاکتات در شکمبه حیوانات تغذیه شده با جیره های حاوی مقادیر زیاد کنسانتره باشد. شاید مهمترین اثر مخمر افزایش جمعیت باکتری های مصرف کننده لاکتات باشد. در این تحقیق نیز استفاده از مخمر سبب افزایش جمعیت باکتری های مصرف کننده لاکتات شده است.
جمعیت کل تک یاخته های شکمبه نیز تحت تاثیر سطوح مختلف کنسانتره تغییر یافته است و با افزایش سطح کنسانتره جیره جمعیت آن ها کاهش یافته است. اسیدیته مایع شکمبه عامل اصلی ایجاد تغییرات در جمعیت تک یاخته ها است. در اسیدیته کمتر از 6 جمعیت تک یاخته ها به شدت کاهش می یابد ولی این کاهش موقتی است و مجدداً با فراهم شدن شرایط مناسب تعداد ان ها سریعا افزایش می یباد. کاهش جمعیت تک یاخته ها در جیره حاوی 80 درصد کنسانتره مربوط به کاهش سریع اسیدیته در شکمبه از گوساله ها بوده و می تواند موجب کاهش فعالت و حتی مرگ بسیاری از گونه ها تک یاخته ای شود. اگر چه اثر اضافه کردن مخمر بر جمعیت تک یاخته های شکمبه معنی دار نیست ولی معنی دار بودن اثر متقابل سطح کنسانتره در مصرف مخمر نشان می دهد که استفاده از مخمر در جیره های با کنسانتره زیاد (70 و به خصوص 80 درصد کنسانتره) با متعادل کردن وضعیت تخمیر در شکمبه و افزایش میزان اسیدیته سبب افزایش نسبی جمعیت تک یاخته های شکمبه شده است.
اثر سطوح مختلف کنسانتره، مصرف مخمر و زمان نمونه گیری بر تعداد میکروارگانیسم های شکمبه گوساله نر پرواری
|
زمان نمونه گیری
|
درصد سطوح کنساتره در جیره
|
|
شاهد
|
مخمر
|
|
60
|
70
|
80
|
60
|
70
|
80
|
|
کل باکتری ها
|
|
صفر
|
2.65
|
2.24
|
2.36
|
2.68
|
2.61
|
2.34
|
|
3 ساعت
|
2.55
|
2.17
|
1.40
|
2.52
|
2.84
|
2.60
|
|
6 ساعت
|
1.76
|
2.77
|
1.76
|
2.61
|
2.79
|
3.04
|
|
باکتری های تجزیه کننده سلولز
|
|
صفر
|
5.36
|
4.78
|
3.14
|
4.02
|
3.88
|
2.98
|
|
3 ساعت
|
4.19
|
3.73
|
2.95
|
4.63
|
3.51
|
2.48
|
|
6 ساعت
|
4.46
|
2.54
|
2.79
|
5.11
|
3.60
|
2.56
|
|
باکتری های مصرف کننده لاکتات
|
|
صفر
|
5.36
|
4.78
|
3.14
|
4.02
|
3.88
|
2.98
|
|
3 ساعت
|
5.30
|
4.25
|
1.91
|
4.05
|
4.20
|
3.65
|
|
6 ساعت
|
4.46
|
2.54
|
2.79
|
5.11
|
3.60
|
5.56
|
|
کل تک یاخته ها
|
|
صفر
|
4.80
|
4.65
|
3.87
|
4.08
|
4.40
|
3.00
|
|
3 ساعت
|
5.30
|
4.25
|
1.91
|
4.05
|
4.20
|
3.65
|
|
6 ساعت
|
5.27
|
2.97
|
2.13
|
4.00
|
4.92
|
3.97
|
میانگین تعداد میکرواورگانیسم ها در هر میلی لیتر مایع شکمبه گوساله های نر پرواری
|
عوامل
|
تعدادکل باکتری ها (109 x)
|
تعداد کل باکتری های تجزیه کننده سلولز (108 x)
|
باکتری های مصرف کننده لاکتات
(107 x)
|
کل تک یاخته ها
(106 x)
|
|
کل
|
2.43
|
3.70
|
2.86
|
3.97
|
|
مخمر
|
|
شاهد
|
2.19
|
3.71
|
2.34
|
3.91
|
|
مخمر اکتی ساف
|
2.67
|
3.64
|
3.38
|
4.03
|
|
درصد کنسانتره
|
|
60
|
2.47
|
4.62
|
2.74
|
4.58
|
|
70
|
2.57
|
3.67
|
2.96
|
4.23
|
|
80
|
2.25
|
2.81
|
2.89
|
3.09
|
|
زمان نمونه گیری
|
|
0
|
2.48
|
4.02
|
2.47
|
4.13
|
|
3
|
2.35
|
3.58
|
3.17
|
3.89
|
|
6
|
2.46
|
3.51
|
2.96
|
3.88
|
توان پرواری گوساله ها
چون میزان انرژی و مواد مغذی در تمام جیره های غذایی تقریباً یکسان بوده است، بنابراین بهبود سرعت رشد حیوانات می تواند به دلیل افزایش مصرف خوراک و تامین مواد مغذی بیشتر، افزایش تولید پروتئین میکروبی در شکمبه و به طور کلی بهبود وضعیت تخمیر در شکمبه حیواناتی باشد که از مخمر و مقادیر زیاد کنسانتره استفاده کرده اند. در آزمایش های مختلف مشاهده شده است که با کم شدن الیاف جیره غذایی سرعت و قابلیت تخمیر و هضم مواد در شکمبه و سرعت عبور مواد هضم شده از شکمبه افزایش می یابد که در نتیجه می تواند موجب افزایش مصرف خوراک و تامین بیشتر مواد مغذی مورد نیاز دام و رشد بیشتر حیوانات شود. چون افزایش وزن و مصرف خوراک گوساله ها در این آزمایش ها به طور متناسب با هم افزایش یافته است لذا ضریب تبدیل غذا تحت تاثیر تیمارهای آزمایشی تغییر نکرده است.
اثر استفاده از
مخمر اکتی ساف و سطوح مختلف کنسانتره بر عملکرد پرواری گوساله های نر هلشتاین
|
فراسنجه ها
|
درصد سطوح کنسانتره در جیره
|
|
شاهد
|
مخمر
|
|
60
|
70
|
80
|
60
|
70
|
80
|
|
وزن اولیه (کیلوگرم)
|
177
|
174
|
176
|
176
|
175.83
|
176
|
|
وزن نهایی (کیلوگرم)
|
368.4
|
372.8
|
383.9
|
366.6
|
386.8
|
397.55
|
|
افزایش وزن روزانه (گرم)
|
1276
|
1323
|
1385
|
1271
|
1407
|
1477
|
|
ماده خشک مصرفی روزانه (کیلوگرم)
|
8.16
|
8.38
|
8.81
|
8.36
|
8.48
|
9.37
|
|
ضریب تبدیل غذا
|
6.42
|
6.38
|
6.38
|
6.79
|
6.03
|
6.35
|
میانگین و خطای
معیار فراسنجه های عملکردی در گوساله های نر پرواری
|
عوامل
|
وزن اولیه (Kg)
|
وزن نهایی (Kg)
|
افزایش وزن روزانه (g)
|
ماده خشک مصرفی (Kg)
|
ضریب تبدیل غذایی
|
|
کل
|
175.8
|
379.3
|
1357
|
8.64
|
6.39
|
|
مخمر
|
|
شاهد
|
175.8
|
375.0
|
1328
|
8.45
|
6.39
|
|
مخمر اکتی ساف
|
175.9
|
383.6
|
1386
|
8.83
|
6.39
|
|
درصد کنسانتره
|
|
60
|
176.5
|
367.6
|
1274
|
8.40
|
6.61
|
|
70
|
175.1
|
379.8
|
1365
|
8.43
|
6.21
|
|
80
|
176.1
|
390.7
|
1431
|
9.09
|
6.37
|