آب، آب و باز هم آب!

امکان تبدیل آبشخور به مرکز ازدحام

اگرچه آبشخورها معمولاً به عنوان بخشی از طراحی و مدیریت آخورها در نظر گرفته نمی شوند، اما این آبشخورها اغلب به نقاط ازدحام بزرگتری در مقایسه با آخور اصلی تبدیل می شوند. این وضعیت معمولاً در گاوداری های سراسر آمریکا مشاهده می شود و سعی ما بر این است که به گاوداری ها کمک کنیم تا در زمان تدوین برنامه مدیریت آخور مسئله آبشخورها و برنامه مدیریت آبشخورها را نیز مد نظر قرار دهند. 
توجه اختصاص یافته برای فضا و طراحی آبشخور باید حداقل برابر با توجه صرف شده برای آخورها و برنامه آخورها باشد. 

راهنمایی ها و نکاتی در مورد آب

در اینجا به تعدادی نکته و راهنمایی در مورد آب می پردازیم. 
در مورد گاوهای شیری باید گفت که این گاوها بین 25 تا 50 گالون در روز آب مصرف می کنند. میزان آب مصرفی این گاوها به میزان زیادی به شرایط زیست محیطی، استرس حرارتی و میزان قرارگیری در معرض آفتاب بستگی دارد. در واقع به طور خلاصه باید گفت که برای داشتن گاوهایی سالم با تولیدی شیر بالا باید میزان آب زیادی در اختیار آن ها قرار گیرد. 
در هنگام بررسی میزان آب مصرفی به نکته جالبی بر می خوریم که نشان می دهد گاوها بیشتر مایل به نوشیدن آب گرم به جای آب خنک و سرد دارند. گاوها در صورتیکه از چندین گزینه برخوردار باشند اغلب بیشتر از آب مذکور می نوشند تا آب سرد از چاه گرفته شده. 
حالا باید در مورد فضایی که در اختیار گاوها و آبشخور گاوها در نظر می گیریم صحبت کنیم. حداقل فضای آبشخور برابر با 1.5 تا 2 اینچ به ازای هر گاو است. اما این رقم چگونه محاسبه می شود؟
ابتدا باید مساحت فضا برحسب فوت را به دست آوریم و آن را به اینچ تبدیل کنیم. سپس عدد حاصله را در تعداد آبشخورهایی که قرار است برای گاوهای درون محوطه ساخته شوند ضرب می کنیم و نتیجه را بر تعداد گاوها تقسیم می کنیم تا فضا آبشخور مخصوص هر گاو (برحسب اینچ) به دست آید.
در گله های پربازده که گاوها قادر به حفظ میزان شیردهی خود در دوران گرمای شدید هستند اغلب فضای تعیین شده برابر با 3 تا 4 اینچ به ازای هر گاو است. 

راهنمایی های در مورد آبشخور

بهتر است حداقل 2 یا 3 آبشخور برای هر گروه شیرده فراهم شود. فشار آب وارد شده به درون آبشخور باید به اندازه ای کافی باشد که گاوها نیاز به صبر کردن برای نوشیدن آب نداشته باشند. حداقل حجم چشمه معمولاً برابر با  10گالون در دقیقه است. به عبارت دیگر، اگر در اواسط بعد از ظهر یکی از روزهای گرم سال وارد یکی از بهاربندها شدید و متوجه شدید که گاوها دور یک مخزن آب جمع نشده اند باید مطمئن شوید که فشار آب برای جلوگیری از خالی شدن آبشخور توسط گاوها کافی است و گاوها نیازی به صبر کردن برای پر شدن آبشخور ندارند. این مسئله گاهی اوقات یکی از مشکلات اصلی در زمینه حفظ میانگین بالای شیردهی گله در زمان استرس گرمایی محسوب می شود.
در مناطقی که آبشخور در فضای بیرون وجود دارد باید سایبان هایی روی آبشخورها نصب شوند. اگر قرار باشد بیشتر آب مصرفی در خارج از فضای بسته در اختیار گاوها قرار داده شود و گاوها در فضای باز قرار گیرند باید مخصوصاً در مورد گاوهای انتقالی مطمئن شویم که آیا آب در نقطه ای قرار داده شده است که گاوها بخواهند در شرایط گرمای شدید و تابش نور خورشید به سوی آبشخورها بروند و آب بنوشند یا خیر.
بهتر است آبشخورها در مسیر برگشت گاوها از محوطه شیردوشی نصب شوند. معمولاً در آب و هوای شمالی این کار مخصوصا در فصل زمستان دشوار است. اما این کار در 6 تا 8 ماه از سال و با استفاده از مخزن های قابل حمل امکان پذیر است.
قبلا در مورد تمایل بیشتر گاوها برای نوشیدن آب گرم در مقایسه با آب سرد صحبت کردیم. بهترین گزینه برای گاوداری هایی که به سردکننده صفحه ای دسترسی دارند استفاده از آب سرد شده توسط سرد کننده به عنوان آب آشامیدنی در زمان ممکن است.
یک راهروی عبوری با حداقل طول یک 11 فوت نیز مورد نیاز است اما بهتر است فضایی معادل 12 تا 14 فوت از پشت آبشخور تا دیوار مجاور در نظر گرفته شود تا گاوها از دسترسی بالایی به آبشخور برای نوشیدن آب برخوردار شوند و در عین حال گاوهای دیگر نیز به راحتی از پشت گاوهای کنار آبشخور عبور کنند و از تشنه ماندن گاوها یا رقابت آن ها در هنگام نوشیدن جلوگیری شود.

آبشخورها

پاشیده شدن آب در آبشخورها معمولا نشان دهنده کثیف بودن و بدمزه یا بدبو بودن آب و یا وجود ولتاژ سرگردان است. در هر حالت باید مسئله شناسایی و حل شود. 
به علاوه، باید آبشخورها را به طور منظم با سفید کننده و یا افزودن 1 تا 2 اونس ماده تمیزکننده به ازای 50 گالون آب تمیز کنیم. دلیل این کار آنست که تمیز نگه داشتن آب های زهکشی شونده (حتی به صورت منظم) و جلوگیری از تشکیل لجن در آبشخورهای بتنی در شرایط گرم بسیار دشوار است. آبشخورهای بتنی دارای مصالح دانه درشت هستند و به این ترتیب باکتری ها و ارگانیسم ها در صورتی که توسط ماده تمیزکننده کشته نشوند در درون بتن زندگی خواهند کرد. 
استفاده از سطوح صاف و صیقلی در آبشخورها بهتر از سطوح بتنی است که علت آن آسان تر بودن پاکیزه نگه داشتن آبشخورهاست. 
اگر قصد خرید آبشخور جدیدی را دارید بهتر است از طرح های پلاستیکی یا بتن رنگ آمیزی شده استفاده کنید. 
حفظ کیفیت آب نیازمند گردش آب است. به عبارت بهتر، هرچه عمق آب بیشتر باشد، تمیز نگه داشتن آب دشوارتر خواهد بود. در بهترین حالت، بهتر است سطح آب درون آبشخور برابر با 6 تا 12 اینچ باشد تا امکان گردش دائمی جریان آب وجود داشته باشد و از راکد ماندن آب جلوگیری شود. به این ترتیب همواره آب تمیز و بسیار با کیفیت در اختیار گاوها قرار می گیرد.
تمیز نگهداشتن آبشخورهای مخزنی آسان تر است و کار با آن ها نیز ساده تر است و به این ترتیب به طور منظم پاکسازی می شوند. بهتر است در صورت تصمیم به خریدن آبشخورهای جدید این آبشخورها را انتخاب کنید.
از جمله مشکلات عمده مرتبط با آبشخورها می توان به موارد زیر اشاره کرد.
معمولا فضای اطراف آبشخور محدود است. در این حالت فضای کافی برای تجمع گاوها در اطراف آبشخورها و نوشیدن همزمان آب فراهم نیست. این نکته به نکته ای که پیش از این در مورد تعیین 12 تا 14 فوت از پشت آبشخور تا مانع (دیوار) بعدی مطرح شد مرتبط است. 
آبشخورهایی که تمیز نگه داشتن آن ها دشوار است کثیف خواهند شد. باید شرایطی را فراهم کنیم که افراد بتوانند آبشخورها را تمیز نگه دارند و از انگیزه لازم برای انجام این کار برخوردار باشند. بنابراین، معمولاً باید از آبشخور مخزنی یا آبشخوری که تخلیه آب در آن آسان باشد استفاده کرد.
نکته سوم کمبود فشار آب در جایگاه های دوردست است. در صورتیکه مایل به توسعه تاسیسات گاوداری خود هستید باید بسیار دقت کنید که در صورت وجود تعداد زیادی گاو در اطراف آبشخورها باید فشار آب برای پر کردن مخزن ها کافی باشد. عدم توجه به این مسئله یکی از مشکلات عمده به ویژه در دامداری های بزرگ و در حال توسعه است.
نبود فضای آبشخور کافی نیز یکی دیگر از مشکلات است. در این حالت فضای کافی (برحسب اینچ) به ازای هر گاو وجود ندارد که این حالت نیز یکی دیگر از مشکلات رایج است.

محل قرارگیری آبشخور

نکته آخر در مورد محل قرارگیری آبشخور آنست که آبشخورها نباید در محل هایی قرار گیرند که پاشیدن شدن آب سبب مرطوب و سرد شدن بستر شود. در صورتی که هوا بسیار گرم باشد گاوها ترجیح می دهند که روی بسترهای مرطوب بخوابند و این مسئله کیفیت محصولات را کاهش می دهد. بنابراین، بهتر است در صورت امکان فاصله ای میان آبشخورها و محل بسترریزی شده (یا محل خوابیدن گاوها) قائل شویم تا از بروز شرایطی که در آن گاوها ترجیح می دهند در محیط سرد و مرطوب بخوابند جلوگیری شود زیرا این شرایط متاسفانه با این که حس خوبی برای گاوها به ارمغان می آورند، اما سبب کاهش کیفیت شیر می شوند.

اهداف «طلایی»

در انتهای این قسمت مایلم بگویم که آبشخورها و طراحی آن ها باید به قسمتی از برنامه مدیریت آخور و طراحی آخور تبدیل شوند. گاوها باید هر زمانی که مایل هستند به مقادیر نامحدودی خوراک بدون نیاز به رقابت با گاوهای دیگر دسترسی داشته باشند. آب و خوراک باید همواره در شرایطی و محیطی مطلوب در اختیار گاوها قرار گیرند.